Κύριε Διευθυντά,
Η πρόσφατη χορήγηση τἠς Golden Visa σέ τούρκους επισκέπτες στα νησιά τού ανατολικού Αιγαίου με πρωτοβουλία τού υπουργού Μετανάστευσης, προάγει προφανώς την κυβερνητική πολιτική φιλικών σχέσεων με την γείτονα και ταυτόχρονα ενθαρρύνει την τουριστική κίνηση των απομακρυσμένων νησιών μας.
Αναφέρομαι συγκεκριμένα στη Χίο, νησί με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, όχι μόνον τουριστικής. Η ναυτιλία καί τά πολλά συναφή επαγγέλματα παράγουν τον βασικό πλούτο τού νησιού, ενώ η καλλιέργεια και εκμετάλλευση τής μαστίχας διατηρεί ζωντανά και προσοδοφόρα τά νότια χωριά μας. Κέντρο και πυρήνας ναυτοσύνης με διεθνή εμβέλεια αναδεικνύεται το Maritime Center και το πρότυπο ναυτικό λύκειο τού Ομἰλου Τσάκου, ενώ το νεότευκτο Κέντρο Μαστίχας στο χωριό Καλλιμασιά ήδη εστιάζεται στην έρευνα και δημιουργία νέων προϊόντων με διεθνείς προδιαγραφές. Οι ολιγοήμερες επισκέψεις τούρκων τουριστών δεν προσφέρουν με κανένα τρόπο σ΄αυτές τίς δραστηριότητες τής χιακής οικονομίας.
Μέγιστο και αδικαιολόγητο κενό στην τουριστική ανάπτυξη τού νησιού αποτελεί ο Κάμπος, εύφορη πεδιάδα καλλιεργειών εσπεριδοειδων πού οι Γενουάτες κατακτητές τού νησιού [1346-1566] δημιούργησαν και την οποία κληρονόμησαν εν πολλοίς οι χιώτες επιστάτες τους. Αν μέχρι τά μέσα τού περασμένου αιώνα ο Καμπος τής Χίου παρήγαγε τά φημισμένα εσπεριδοειδή του και τά εξήγαγε στις αγορές τής Ευρώπης, σήμερα τά προϊόντα του δεν εκπληρούν κανένα κριτήριο των αγορών: δέντρα γερασμένα και άφορα, πηγάδια στερεμένα, νερά μολυσμένα, χώματα εξαντλημένα. Καλλιεργητές και γεωργοί δεν υπάρχουν πλέον στον Κάμπο τής Χίου, ενώ οι μεγαλοπρεπείς κατοικίες των Γενοβέζων εποίκων καταρρέουν χρόνο με το χρόνο.
Βεβαίως ο Κάμπος έχει χαρακτηριστεί περιοχή «απείρου κάλλους» και κάθε οικοδομική δραστηριότητα υπόκειται σέ αυστηρούς κανόνες της Αρχαιολογίας και τής Πολεοδομίας. Το αποτέλεσμα τής γραφειοκρατικής, αντικοινωνικής και στην ουσία ανεφάρμοστης νομοθεσίας πού διέπει την ιστορική καρδιά τού νησιού μας θα μπορούσε να διαγνωστεί σάν μία διαχρονική κολπική μαρμαρυγή η οποία απαγορεύει κάθε υγιή επιχειρηματική (γεωργική, οικοδομική, τουριστική κλπ) δραστηριότητα και επιβάλει στην περιοχή ένα συνεχές κώμα αδρανείας με κίνδυνο πλήρους καρδιακής ανακοπής. Κανένας επενδυτής δεν έχει επενδύσει στο Κάμπο τής Χιου, καμμία απολύτως γεωργική επιχείρηση δεν έχει ευδοκιμήσει απὀ το 1950 μέχρι και σήμερα! Η απλή αυτή διαπίστωση προφανώς δεν αρκεί για να πείσει την Αρχαιολογία και Πολεοδομία, σέ συνεργασία βέβαια με την Περιφέρεια και τον Δήμο Χιου, να αναθεωρήσουν τίς έωλες νομότυπες απαιτήσεις πού επιβάλουν με αυστηρότητα στο άπειρο κάλλος τής περιοχής.
Ο Κάμπος παραμένει επίσης ἐνας από τούς σημαντικότερους μνημειακούς χώρους τού νησιού μας: ο πληθυσμός του σφαγιάστηκε, βιάστηκε και αιχμαλωτίστηκε, οι περιουσίες του λεηλατήθηκαν ή υπεξαιρέθηκαν από τἀ τουρκικά στρατεύματα πού διέπραξαν τίς τρείς μεγάλες σφαγές τον Απρίλιο, Μάϊο και Ιούνιο τού 1822. Το μοναστήρι του Αγίου Μηνά στις παρυφές τού Κάμπου διατηρεί νωπές τίς μνήμες των ολοκαυτωμάτων. Όπως τίς διατηρεί και η Νέα Μονή, και το Κάβο Μελανιός, και το Κάστρο της Χίου.
Οσον αφορά τη Χίο, η Golden Visa εξυπηρετεί τον φτηνό τουρισμό τού λιμανιού, τά φτηνά καταλύματα ενός τριημέρου, την προσβλητική έπαρση των τούρκων νταήδων πού αποκαλούν το νησί με το τουρκικό του όνομα [Saakiz] για να δείξουν ότι κάποτε τούς ανήκε. Κανένα γκρούπ τούρκων τουριστών δεν επισκέπτεται βἐβαια τά οστεοφυλάκια και τά μνημεία τής μεγάλης Σφαγής.
Το νησί μας διαθέτει ιστορική μνήμη την οποία δεν πρόκειται ποτέ να απαρνηθεί. Τά παράθυρα των σπιτιών μας βλέπουν τά σπίτια και τους δρόμους του Τσεσμέ, τά πλεούμενά μας τιμονεύουν με πυξίδα τούς ανέμους πού ξεκινούν από το Καρά Μπουρνού (Μαύρο Βουνό) απέναντί μας. Τά απόβλητα των τουρκικών τουριστικών μεγαλουπόλεων από την Εφεσο μέχρι την Κάτω Παναγιά αγγίζουν τά γαλανά νερά των ανατολικών ακτών μας. Είμαστε οι συνοριοφύλακες τού χριστιανισμού στις κρίσιμες παρυφές τής ισλαμικής Ασίας.
Η κυβέρνηση των Αθηνών θα έπρεπε να εκτιμήσει την τουριστική ανάπτυξη τού νησιού μας σέ σχέση με τίς ανάγκες τής κοινωνία του – ας πούμε συγκεκριμένα μια επιχειρηματική συνεργασία με την Ολλανδία ή το Ισραήλ για την αναγέννηση των εσπεριδοειδών τού Κάμπου. Το υπουργείο Μετανάστευσης θα έπρεπε να προσφέρει την Golden Visa με αντάλλαγμα πειστήρια ιστορικής μνήμης και περιβαλλοντολογικής συνείδησης. Η Αρχαιολογία και το υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να ενεργούν σάν ζωογόνες δυνάμεις κοινωνικών αναγκών και όχι σάν κλειδοκράτορες μουσειακών κεκτημένων.
Μιχάλης Μόσχος
Χίος
Καθημερινή 13/5/24