Βρέθηκα ένα απόγευμα στο σχολείο ν’ ακούω τον απολογισμό σ’ ένα σύλλογο γονέων: αγοράσαμε 2 διαδραστικούς πίνακες, σκοπεύουμε ν’ αντικαταστήσουμε 19 υπολογιστές κ.λπ. Κατά την προσωπική μου άποψη είναι λάθος. Ο Σύλ. Γονέων δεν είναι ούτε χορηγός, ούτε ευεργέτης. Μάθαμε όλα αυτά τα χρόνια να προικίζουμε τα σπίτια μας με εξοπλισμό, προς αναζήτηση της πολυπόθητης ευτυχίας και φαίνεται πως την ίδια νοοτροπία έχουμε και για το σχολείο. Αν το σχολείο έχει πίνακες διαδραστικούς, έχει υπολογιστές θ’ ανέβει το επίπεδο της παιδείας;
Η διακεκριμένη καθηγήτρια του Παν. Αθηνών Μαρία Ευθυμίου σε πρόσφατη συνέντευξή της, δήλωσε αυτό που βιώνουμε όλοι καθημερινά: η παιδεία είναι σε ελεύθερη πτώση και οι εξαιρέσεις δεν τη σώζουν. Το Α’, το 19, το 20 προσφέρονται απλόχερα και άκριτα, όμως όταν ο/η νέος/α φτάσει στο πανεπιστήμιο διαπιστώνεται ότι τα κενά είναι τεράστια. Στην Παιδαγωγική Ακαδημία μπαίνουν φοιτητές με εξαιρετικά χαμηλές βάσεις, που σημαίνει ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν αγαπήσει τα γράμματα. Πώς θα ξυπνήσουν αυτοί οι αυριανοί δάσκαλοι στους μαθητές την αγάπη για τα γράμματα, αν δεν το έχουν βιώσει οι ίδιοι. Πέρυσι γνώρισα έναν καθηγητή καλλιτεχνικών με βαθμό πτυχίου: 5.9. Πόσο πολύ αγάπησε τις σπουδές του αυτός ο άνθρωπος φάνηκε στις τεχνικές του όταν θέλησε να επιβληθεί σε 6χρονα παιδιά. Επί τη ευκαιρία οι απόφοιτοι πανεπιστημίων (μουσικής, καλών τεχνών, πληροφορικής) που έρχονται σε δημοτικά σχολεία να διδάξουν και να διαχειριστούν την εύπλαστη προσωπικότητα 6χρονων παιδιών, μήπως θα έπρεπε να λαμβάνουν και κάποια παιδαγωγικά μαθήματα που δεν έχουν διδαχθεί στο πανεπιστήμιο; Γιατί κάποιοι διδάσκουν με αγριοφωνάρες και φοβέρες. Έτσι τους αφήνουμε να εφοδεύουν κι όποιον πάρει ο χάρος;
Όπως είπε η Μαρία Ευθυμίου, αντί να στέλνουμε στα σχολεία το καλύτερο υλικό που πέρασε από τα πανεπιστήμια, αντιθέτως σε μια λογική συντεχνιακή, στενόμυαλη και επαρχιώτικη, επιλέγουμε ακόμη και φοιτητές του πέντε (!) και χωρίς καμία παιδαγωγική προπαρασκευή! Πειραματιζόμαστε δηλαδή συνεχώς στην πλάτη αθώων παιδιών σε όλα τα επίπεδα. Την αξιολόγηση δεν την άφησαν οι συντεχνίες να προχωρήσει, όχι μόνο γιατί θα ήταν κομματική - άδικη (έχουν δίκιο σ’ αυτό) αλλά και γιατί πολλοί έχουν πολλά να φοβούνται…
Ο υποψήφιος επιστήμονας οφείλει να υποκινείται από περιέργεια, από δίψα για μάθηση. Έχει θέληση για άσκηση και για γνώση. Υπάρχουν αυτά στους φοιτητές σήμερα; Η υπερπροσφορά της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και η προσέλκυση νέων ανθρώπων που στόχο έχουν τον εφοδιασμό τους με το «χαρτί» αποδομεί με μαθηματική ακρίβεια το επίπεδο των σπουδών, γιατί μια κρίσιμη μάζα των φοιτητών αντιστέκεται στο διάβασμα σαν να είναι βασανισμός. Γι’ αυτό η καθηγήτρια του πανεπιστημίου μιλάει για έμψυχο υλικό που χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο.
Ο δάσκαλος χρειάζεται ταλέντο, σθένος, θέληση και τεχνική για να ξυπνήσει την ψυχή και τη σκέψη του μαθητή. Να τον πείσει να στερηθεί την ξάπλα, την ευκολία, την άνεση. Να τον πείσει να ρίξει το εγώ του για να μάθει, ν’ αντιληφθεί την ομορφιά που υπάρχει στη Γνώση και τη δύναμη που κρύβεται στη σχέση με τη Γνώση. Το διακύβευμα δηλαδή είναι σε επίπεδο σκέψης και βρίσκεται πολύ μακρυά από τους projectors και τα κομπιούτερ.
Ο ρόλος λοιπόν ενός συλλόγου γονέων είναι να πιέσει και να ελέγξει προς αυτή την κατεύθυνση και όχι προς τα υλικοτεχνικά, όπως μας έλεγε ο ΓΑΠ κάποτε ότι θα χαρίσει laptop στους μαθητές! Ο ρόλος του συλλόγου θα μπορούσε να είναι να συμβάλλει στο θέμα του bullying που θεριεύει, υπάρχουν τρόποι. Να φροντίσει να πιέσει για να είναι πιο καθαροί οι χώροι της υγιεινής, να μη χρησιμοποιούνται τοξικά απορρυπαντικά όπως η χλωρίνη, να μη διαδίδονται ασθένειες όπως μπορεί να συμβεί με πρόσφατες πρωτοβουλίες του Υπουργείου μας... Ο ρόλος του συλλόγου είναι να φροντίσει τα παιδιά να πάνε εκδρομή σ’ ένα κρίσιμο ιστορικό μνημείο και όχι καφετέριες. Είναι να εμποδίσει τα παιδιά να κάνουν πάρτι σε μπαρ όπου μαθητές γυμνασίου δηλητηριάζονται με αλκοόλ το οποίο είναι νευροτοξίνη (όπως είπε ο Καθηγητής Νευροεπιστημών Γιώργος Παξινός υπάρχει το βίντεο στο διαδίκτυο).
Είναι πνευματικός ο ρόλος του συλλόγου γονέων και όχι υλικός. Και προφανώς είναι ακραίος ψυχαναγκασμός ο σύλλογος να κατηγορεί ένα δάσκαλο γιατί έβαλε 9 και όχι 10 σε κάποια παιδιά. Έλεος. Τα παιδιά μας είναι περισσότερο αμόρφωτα απ’ όσο ήταν οι μαθητές τα τελευταία 100 χρόνια και δεν έχει καμία σχέση η βαθμολογία και το κομπιούτερ. Που αλλού στηρίζεται αυτή αλήθεια; Μα στην αδυναμία έκφρασης και σύνταξης μιας απλής επιστολής, στα τερατώδη μαργαριτάρια που γράφονται στις εξετάσεις σε κρίσιμα μαθήματα όπως η Ιστορία και κακώς γελάμε, στην αδιαφορία για τα κοινά, στην πλήρη αδυναμία να δώσουν ορισμούς και να κατανοήσουν βασικές έννοιες όπως είναι «πόλη», «πολιτισμός», «ταυτότητα», «συνείδηση». Ας το αποδεχθούμε είναι ο μόνος τρόπος για ν’ αλλάξει. Η αμορφωσιά πηγάζει από την παρακμή της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.
Η συνεισφορά όσων γονέων εργάζονται στους συλλόγους είναι αξιέπαινη και δεν παραβλέπεται, ο χρόνος μας είναι λίγος και τα προβλήματα άπειρα. Όμως τουλάχιστον να έχουμε και συνείδηση των καταστάσεων.