Οι σεισμοί και οι Αρχαίοι Έλληνες

Τρί, 11/02/2025 - 09:48
Ο Γιάννης Παϊδούσης

Τι ήταν ο σεισμός για τους αρχαίους Έλληνες; Ήταν ο ξεσηκωμός των Γιγάντων εναντίον των θεών για να πάρουν την εξουσία. Οι γίγαντες διέθεταν τεράστιες δυνάμεις. Ήταν απαίσιοι στη μορφή τους, είχαν ουρά Δράκου, κοφτερά δόντια, αλλά πάνω απ' όλα διέθεταν τεράστιες δυνάμεις... Ήταν αυτοί που όταν θύμωναν δεν πετούσαν πέτρες αλλά ξερίζωναν ολόκληρα βουνά και τα πετούσαν. Για ακόντια χρησιμοποιούσαν κορμούς δέντρων και για ασπίδες τους σήκωναν τα νησιά. Αν κάποιος γίγαντας έπεφτε, η μητέρα του η Γη έτρεχε δίπλα του και του έλεγε... έπεσε το παιδάκι μου;... Σήκω, τώρα θα είσαι πιο δυνατό και ο γίγαντας σηκωνόταν ακόμη πιο δυνατός.

Κάποια στιγμή οι θεοί αποφάσισαν να τους εξοντώσουν... και αυτό το έργο το ανέθεσαν στον φημισμένο για την δύναμή του Ηρακλή. Ο Ηρακλής κατάλαβε ότι για να σκοτώσει τον γίγαντα Ανταίο έπρεπε να τον σηκώσει ψηλά στον αέρα και μετά να τον πετάξει στα Τάρταρα. Έτσι ο Ηρακλής σκότωσε όλους τους γίγαντες, αλλά έμεινε ένας που η θεά Αθηνά ήθελε να τον σκοτώσει εκείνη... Πάλευε λοιπόν για μέρες επάνω στη Σικελία αλλά τίποτα. Τότε πήρε την απόφαση να τον σκοτώσει με τα δικά του όπλα. Σήκωσε η Αθηνά το βουνό Αίτνα και το πέταξε επάνω του.

Δυστυχώς δεν τον σκότωσε αλλά τον παγίδευσε μόνο. Όταν ο Εγκέλαδος, έτσι ήταν το όνομα του γίγαντα, θέλει να ελευθερωθεί αρχίζει να μετακινεί την Αίτνα που είναι επάνω του και έχουμε σεισμό.

Οι αρχαίοι δεν είχαν μηχανήματα που τους προειδοποιούσαν για τον ερχομό σεισμού, ήταν όμως άριστοι παρατηρητές της φύσης και της συμπεριφοράς των ζώων. Τα άλογα, τα σκυλιά, τα ερπετά, και τα πουλιά, άρχιζαν να ανησυχούν με έντονο τρόπο. Τα ζώα πηγαινοέρχονταν και είχαν σηκωμένο το κεφάλι τους. Τα τρωκτικά και τα φίδια εμφανίζονταν στη γη εγκαταλείποντας τις φωλιές τους... Τα πουλιά εμφανίζονταν σε κατοικημένους χώρους βγάζοντας κραυγές.

Τέτοια σημάδια είδα και εγώ όπως και όσοι ζουν στη φύση. Θυμάμαι το γάτο μας που ενώ καθόταν ήσυχος πετάχτηκε έξω από την πόρτα και εξαφανίστηκε, λίγο πριν καταλάβουμε τον σεισμό.

Γιατί όμως οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν τα Ιερά τους επάνω σε σεισμικά ρήγματα;

Ο Άγγλος επιστήμονας Ίαν Στιούαρτ υποστηρίζει ότι οι αρχαίοι πίστευαν ότι ο σεισμός είχε θεϊκή προέλευση. Το ιερό των Δελφών ήταν ένα ιερό χτισμένο σε σεισμογενές ρήγμα, ενώ υπάρχει δίπλα του πηγή νερού, η οποία ανέβλυζε από το ρήγμα.

Σημαντική είναι η πληροφορία ότι ενώ το ιερό καταστράφηκε από σεισμό το 373 π.Χ. κτίστηκε ξανά στο ίδιο σημείο. Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι τα αέρια όπως αιθυλένιο, αιθάνιο ή διοξειδίου του άνθρακα έβγαιναν από το ενεργό ρήγμα και προκαλούσε παραισθήσεις στην Πυθία. Οι βοσκοί στην αρχαιότητα αναφέρουν ότι όταν οι κατσίκες έτρωγαν στην περιοχή του ρήγματος είχαν αλλόκοτη συμπεριφορά. Οι ίδιοι δε που έμεναν σε αυτά τα βοσκοτόπια το βράδυ τα όνειρά τους ήταν σαν να επικοινωνούσαν με μαγικές δυνάμεις. Έτσι καταλάβαιναν ότι σύντομα θα έχουν σεισμό. Μόνο μια φορά εγκαταλείφθηκε αρχαίο ιερό μετά από σεισμό. Ήταν το Ηραίο της Περαχώρας αφιερωμένο στην θεά Ήρα. Το Ηραίο περιέπεσε σε αχρηστία μετά από σεισμό γύρω στο 300 π.Χ. όταν μετά τον σεισμό έκλεισαν τα ρήγματα και εξαφανίστηκαν οι ιερές πηγές. Το ίδιο συνέβαινε στις Μυκήνες, στην Κνίδο, στην Έφεσο και άλλα μέρη. Όπου λοιπόν οι αρχαίοι

Έλληνες εύρισκαν θερμοπηγές που είχαν δημιουργηθεί από σεισμούς εκεί

έκτιζαν ιερά. Θεωρούσαν λοιπόν ότι ήταν σημάδια παρουσίας των θεών…

Φέτος θυμήθηκε και εμάς ο Εγκέλαδος με άγριες διαθέσεις και ταλαιπωρεί

τα κυκλαδονήσια.

Ας ελπίσουμε να ηρεμήσει σύντομα.

Άλλες απόψεις: Του Γιάννη Παϊδούση