Νικήτας Μανδηλαράς και Hans Achim Litten. Για την 52η επέτειο του Πολυτεχνείου

Τρί, 18/11/2025 - 05:46
Κυριάκος Τσιπούρας

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων είναι η απουσία λειτουργίας της δικαιοσύνης, ο έλεγχος και επιτήρηση των δικαστικών οργάνων,  ώστε κάθε ¨παρεκτροπή¨ μελών του δικαστικού σώματος να εξαλείφεται. Ενίοτε το χαρακτηριστικό αυτό καλύπτεται με ένα προπαγανδιστικό ιδεολόγημα που δίνει πνοή και ουσία ζωής του καθεστώτος.

Αυτό το ιδεολόγημα ήταν  και δυστυχώς συνεχίζεται  στις μέρες μας, αφού κεντρικά πρόσωπα της πολιτικής σκηνή το χρησιμοποιούν στον δημόσιο λόγο, είναι οτιδήποτε θεωρείται αριστερό, προοδευτικό, η πράσινη πολιτική η απαραίτητη σήμερα και ίσως η μοναδική που πρέπει να ασκείται, να χαρακτηρίζεται μπολσεβίκικο και  κομμουνιστικό.  Απεχθές και καταδικασμένο ¨εις θάνατον¨, ο σατανάς μέσα μας, ο Alien που πρέπει να εξοντωθεί, άρα το μήνυμα ελήφθη, έχετε κάθε δικαίωμα οι φανατικοί οπαδοί των καθεστώτων να κάνετε απανθρωπιές.

Οι δικηγόροι Νικήτας Μανδηλαράς θύμα της επταετίας του 67 και ο Γερμανός Hans Achim Litten Γερμανοεβραίος προτεστάντης στο θρήσκευμα  θύμα της ναζιστικής περιόδου του μεσοπολέμου, θεωρούνταν από τα καθεστώτα αριστεροί, επιθετικοί και ενοχλητικοί για αυτά, τους αναφωνούσαν και τους χλεύαζαν ότι ήταν κομμουνιστές. Τόσο ο Λίτεν όσο και ο Μανδηλαράς δεν θεωρούσαν τον εαυτό τους μποσελβίκους, κομμουνιστές. Ο Λίτεν μάλιστα είχε κατακρίνει την πολιτική διώξεων  του Στάλιν ακριβώς διότι τόσο εκείνος όσο και ο Μανδηλαράς υπερασπίζονταν αυτό που σήμερα ονομάζουμε ανθρώπινα δικαιώματα.

Ένα ακόμα κοινό στοιχείο των δύο αυτών ηρωικών προσωπικοτήτων είναι  ότι και οι δύο θέλησαν να αποκαλύψουν και να αποτρέψουν, τη δικτατορία του 67 και τον σκοταδισμό του Ναζισμού αντίστοιχα, μέσα από τις υποθέσεις που συνηγορούσαν. Ακόμα ένα κοινό στοιχείο είναι ότι οι πλέον αντιπροσωπευτικές δίκες που συμμετείχαν, μέσα από την δικογραφία αναδεικνυόταν η ύπουλη και εσκεμμένη προσπάθεια των φασιστικών οργανώσεων να προκαλέσουν σύγχυση, φόβο, πανικό για να υφαρπάξουν εν τέλει την εξουσία, στο όνομα της νομιμότητας και της αποτροπής του κομμουνιστικού κινδύνου. Αυτές οι δίκες καθόρισαν τον σύντομο τέλος της ζωής τους, τους καθόρισαν θανάσιμους εχθρούς του καθεστώτος.

Ο Χανς Λίτεν στην υπόθεση που αφορούσε την επίθεση μιας μονάδας των SA Rollkommando στο Charlottenburg’s Edenpalast (Παλάτι του Χορού Eden), ,ένα κέντρο διασκέδασης και πολύ δημοφιλές στους νέους και  αριστερούς εργάτες, με αποτέλεσμα τον θάνατο 3 ατόμων και τραυματισμό πολλών άλλων, τόλμησε να φέρει ως μάρτυρα τον ίδιο τον Χίτλερ, να τον ανακρίνει επί ένα τρίωρο, σκοπεύοντας να  αποδείξει ότι αυτές οι ομάδες παραστρατιωτικών και μέλη του κόμματος του , εκτελούν διαταγές του, έχουν ιδεολογικό υπόβαθρο από το οποίο επιτίθονταν ενάντια σε οτιδήποτε το διαφορετικό, στην προκειμένη περίπτωση ενάντια στη αριστερά και στον κομμουνισμό. Είχαν προηγηθεί και άλλες παρόμοιες υποθέσεις αλλά αυτή θα ήταν που αργότερα θα τον οδηγούσε στο στρατόπεδο Νταχάου και στον θάνατο του εκεί.

O Νικήτας Μανδηλαράς ως βασικός συνήγορος υπεράσπισης στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, μία υπόθεση δίκης στρατιωτικών που θεωρήθηκαν φιλικά προσκείμενοι στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου άρα κεντρώοι, επομένως αριστεροί και κομμουνιστές, προσπάθησε να αναδείξει το γεγονός ότι πρόκειται για άλλη μία προβοκάτσια των ακροδεξιών παραστρατιωτικών οργανώσεων με στόχο την εκτόπιση της κυβέρνησης, την δημιουργία κυβερνητικού χάους, ώστε να έλθει ως αναγκαιότητα το πραξικόπημα και η δικτατορία του 67.

Είχαν προηγηθεί πολλά γεγονότα, η δολοφονία Λαμπράκη, τα Ιουλιανά του 65 και η πτώση της κυβέρνησης Παπανδρέου, την ίδια περίοδο ξεσπάει στο τύπο ως είδηση, το τραγελαφικό δημιούργημα του αντισυνταγματάρχη Παπαδόπουλου ότι στην μονάδα του στο Έβρο τα κακοδιατηρημένα στρατιωτικά οχήματα του δέχτηκαν  επίθεση κομμουνιστών στρατιωτών, ενώ βασικός μάρτυρας κατηγορίας στην υπόθεση ¨ΑΣΠΙΔΑ¨ ήταν ο ηγέτης της κατοχικής οργάνωσης Χ, μία φανατική αντικομουνιστική φιλοβασιλική οργάνωση.

Ως μάρτυρες κατηγορίας επίσης ήταν μερικοί που συμμετείχαν στο  πραξικοπήμα, ήταν και μέλη της συντονιστικής επιτροπής βίας και νοθείας των εκλογών του 61 με την επωνυμία ¨Περικλής¨, μία επιτροπή που συντονίζονταν από την CIA  και γραμματέα της είχε τον δικτάτορα αντισυνταγματάρχη Παπαδόπουλο. Οι ίδιοι αυτοί στρατιωτικοί ήταν μέλη της ΙΔΕΑ, μίας οργάνωσης της περιόδου του εμφυλίου που κύριο στόχο είχε την εξάλειψη του μπολσεβικισμού.

Η σθεναρή προσπάθεια υπεράσπισης των κατηγορουμένων  από τον Μανδηλαρά και το προηγούμενο πολιτικό παρελθόν του, θα τον οδηγούσε στην προσπάθεια διαφυγής από την Χούντα τον Μάιο του 67 και στο θάνατο του.

Ο Νικήτας Μανδηλαράς  και ο Χανς Λίτεν προσπάθησαν να αποτρέψουν το κακό, ακολούθησαν την ίδια κοινή πορεία,  θυσιάστηκαν υπερασπιζόμενοι την δημοκρατία, στην χωρίς παρωπίδες υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πολιτικής διαφορετικότητας, της προστασίας όλων μας από τον φασισμό.

Αυτή την πορεία προς την ελευθερία, της πάταξης των διακρίσεων και των ανισοτήτων ακολούθησαν και τα παιδιά του πολυτεχνείου το 1973, μία πορεία που ποτέ δεν πρόκειται να σταματήσει όσο υπάρχει πάντα καθεστωτική νοοτροπία και ασθενική δικαιοσύνη και δημοκρατία.

 

 

 

   

 

 

 

Άλλες απόψεις: του Κυριάκου Τσιπούρα