Προ ετών, με αφορμή κάποιο άρθρο με τίτλο «Ο Τούρκος φίλος δεν γίνεται», είχα γράψει ένα άρθρο εξιστορώντας σε κάποιες αναμνήσεις μου ότι βοήθησα κάποιον Τούρκο στην Αμερική (Σηάτλ) κι αυτός ο Τούρκος εξελίχθηκε σε Κοσμήτορα του Πανεπιστημίου των Αδάνων, και επί 30 χρόνια θυμόταν τη βοήθεια που του προσέφερα (τα τελευταία χρόνια… χάθηκε). Σήμερα, βλέποντας τη βοήθεια που προσφέραμε στην Τουρκία, για την οποία βοήθεια συμφωνώ ανεπιφυλάκτως[1], σκέπτομαι πόσο δίκιο είχα (έχω) όταν λέγω (και γράφω) ότι σε κάποιους «συμφέρει» να τρωγόμαστε με τους γείτονες γενικώς, για να έχουν δουλειά οι βιομηχανίες τους και να μας πωλούν εφόδια, όπλα-πυρομαχικά-πλοία-αεροπλάνα κλπ. κλπ., και να έχομε ανάγκη βασικών αγαθών στα νοσοκομεία.
Και βέβαια είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο το «εάν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για τον πόλεμο». Όμως για να έλθω στο κύριο θέμα μας που πράγματι είναι ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ πόσοι γνωρίζουν ότι υπήρξε ανώτατος αξιωματικός ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ του Τουρκικού Στρατού, Ιατρός-Χειρουργός, που δημιούργησε την Ερυθρά Ημισέληνο αντιγράφοντας τον Ερυθρό Σταυρό; Παρά το γεγονός ότι η βιογραφία του ατόμου αυτού έχει ήδη δημοσιευθεί σε άρθρο μου (Χιώτικη Διαφάνεια, 5/11/2020) αξίζει τον κόπο να την επαναλάβουμε με λίγα λόγια.
Το άτομο αυτό λοιπόν στο οποίο αναφερόμαστε ονομάζεται Μάρκος Πιτσιπιός (Μάρκο Πασάς… Τουρκιστί) και η ιστορία του ξεκίνησε με την καταστροφή της Χίου μας[2].
Βρισκόμαστε λοιπόν στο έτος 1822 και η Χίος καταστρέφεται ολοσχερώς από τους Τούρκους, λόγω του ότι κατόπιν προτροπής των Σαμίων (Λυκούργος Λογοθέτης)… τόλμησε να… επαναστατήσει!... Στους ελάχιστους διασωθέντες[3] συμπεριλαμβάνονται και οι γονείς του Μάρκου, ο οποίος γεννήθηκε μετά από μια διετία στη Σύρο (1824) όπου είχαν καταφύγει οι γονείς του. Από τη Σύρο οι γονείς του μετεγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη όπου ο νεαρός Μάρκος σπούδασε στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή, από όπου απεφοίτησε το 1851. Έκανε ειδικότητα Χειρουργικής και λόγω αρίστων επιδόσεων προήχθη αμέσως σε Διευθυντή του Χειρουργικού Τμήματος της Σχολής φθάνοντας σύντομα στο βαθμό του Ταξίαρχου (Tuggeneral) και έλαβε και τον τιμητικό τίτλο του Πασά, παρότι ήταν Ρωμιός! Ήταν ο πρώτος Έλληνας γιατρός του Τουρκικού Στρατού που πήρε αυτό το αξίωμα!
Το 1861 διορίστηκε Αρχίατρος του Σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ και από το 1878 ήταν προσωπικός γιατρός του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄. Τότε διορίστηκε και ως Γερουσιαστής! Τον ίδιο χρόνο με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε «Η ΕΡΥΘΡΑ ΗΜΙΣΕΛΗΝΟΣ», η αντίστοιχη οργάνωση με τον «ΕΡΥΘΡΟ ΣΤΑΥΡΟ» στις μουσουλμανικές χώρες (αντιγράφω από άρθρο της Δρ. Αικ. Μπεκιάρογλου-Εξαδακτύλου):
«Διετέλεσε Πρόεδρος της ΕΡΥΘΡΑΣ ΗΜΙΣΕΛΗΝΟΥ για δέκα χρόνια και Διευθυντής της Ιατρικής Σχολής μέχρι το θάνατό του το 1888, εκτελώντας ευσυνείδητα τα καθήκοντά του. Κηδεύτηκε στο Κουσκουτζούκι, στην ασιατική πλευρά του Βοσπόρου και θάφτηκε στο Ελληνικό Νεκροταφείο όπου μέχρι και σήμερα υπάρχει ο τάφος του. Το εξοχικό του σπίτι στην Αντιγόνη έχει γίνει Μουσείο στο όνομα του ποιητή Sait Faik που ζούσε σ’αυτό μετά τον Μάρκο Πιτσιπιό. Το σπίτι του στο Κουσκουτζούκι στεγάζει σήμερα το Τουρκικό Δημοτικό Σχολείο της περιοχής. Ήταν εξαιρετικά φιλάνθρωπος γιατρός, βοηθούσε ανιδιοτελώς όλους τους απόρους ασθενείς όλων των εθνικοτήτων, τόσο που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά του ένας θρύλος με το γνωστό στους Τούρκους απόφθεγμα: "τον πόνο σου στον Μάρκο Πασά". Απέκτησε πολλά παιδιά από τα οποία τα περισσότερα όπως και η σύζυγός του Ευτέρπη πέθαναν από την επιδημία διφθερίτιδας που ενέσκυψε εκείνα τα χρόνια στην περιοχή. Τρία από τα παιδιά του επέζησαν και σήμερα υπάρχουν απόγονοί τους σε Ελλάδα και Αγγλία».
Τελειώνω κάνοντας μια διευκρίνιση. Η Σύρος ήταν υπό την προστασία των Δυτικών Δυνάμεων, λόγω του ότι είχε αρκετούς καθολικούς! Έτσι οι καταδιωκόμενοι κατέφευγαν στη Σύρο πιθανώς παριστάνοντας τους… καθολικούς!...
Κλείνω τονίζοντας για μια ακόμη φορά ότι καλοί και κακοί άνθρωποι υπάρχουν σε όλες τις χώρες και σε όλες τις θρησκείες. Ο Μάρκος Πιτσιπιός ΔΕΝ εξισλαμίσθηκε (ουδέποτε δήλωσε Μωαμεθανός). Βέβαια, επειδή ήταν πανέξυπνος δεν προκαλούσε με τη συμπεριφορά του!... Ο νοών… νοείτω!...
Ο Θεός να αναπαύσει και τον Μάρκο Πιτσιπιό και – κάποια στιγμή – κι εμάς.
[1] Σε σχετική συζήτηση για να μεταβώ κι εγώ για να βοηθήσω ως γιατρός, με… απέρριψαν διότι είμαι 82 ετών!...
[2] «Ουδέν κακόν, αμιγές καλού» όπως συνέβη και με άλλους διάσημους συμπατριώτες μας (βλ. βιογραφία του Δρομοκαΐτη κ.α.).
[3] Σε άλλο δημοσίευμά μου γράφω το πώς γλίτωσε από τη σφαγή και ο Δρομοκαΐτης, ο οποίος πουλήθηκε σαν σκλαβάκι στην Κωνσταντινούπολη, όπου – ευτυχώς – τον αγόρασε ο θείος του ο Μιχαήλ Αγέλαστος. Εκεί εξελίχθηκε σε μεγάλο επιχειρηματία και αργότερα σε μεγάλο ευεργέτη της Ελλάδος (μεγάλη ιστορία).