Πρόσφατα στη «λαϊκή αγορά» της γειτονιάς μου που την επισκέπτομαι κάθε Σάββατο (τις άλλες ημέρες η αγορά πηγαίνει αλλού) διεπίστωσα ότι ο ψαράς μου (μικρασιατικής καταγωγής) έχει πρόβλημα. Με την κουβέντα (πονάω, τα πόδια μου γιατρέ μου) και με την επακόλουθη έρευνα βρέθηκε στο χειρουργείο ξεκινώντας από επέμβαση στην καρδιά. Ευτυχώς μέχρι τώρα όλα πάνε καλά!...
Παράλληλα με… τη λαϊκή αγορά, ξεκαθαρίζοντας το αρχείο μου βρήκα κάποια χειρόγραφα από μια έρευνα που είχαμε κάνει επί 465 ασθενών[2] και των δύο φύλων (250 γυναίκες και 215 άνδρες), 25-78 ετών (μέσος όρος ηλικίας: 57 ετών), όπου είχε βρεθεί ότι ένα ποσοστό 5% ενώ παρουσίαζε φυσιολογική κυκλοφορία δια των υπερήχων (triplex) στα μέσου και μεγάλου μεγέθους αγγεία, δεν είχε φυσιολογική μικροκυκλοφορία (δηλ. τα τριχοειδή αγγεία είχαν πρόβλημα). Αυτό το διαπιστώσαμε με ειδική συσκευή, τον πληθυσμογράφο[3], μπορεί να ανευρεθεί όμως και με μία εξέταση του βυθού του οφθαλμού (βυθοσκόπηση). Αυτοί οι ασθενείς πρέπει απαραιτήτως να υποβάλλονται σε σακχαραιμική καμπύλη (καμπύλη σακχάρου) και όχι μόνο σε απλή εξέταση για το σάκχαρο. Ακόμα, από το ιστορικό αυτής της κατηγορίας των ασθενών μας, βλέπουμε ότι υπάρχει κάποια κληρονομική επιβάρυνση.
Όμως ούτε ο πληθυσμογράφος, ούτε η βυθοσκόπηση καλύπτουν όλο το φάσμα του προβλήματος, διότι από το ποσοστό των διαβητικών που πάσχουν από τεκμηριωμένο διαβήτη, μόνο το 21% παρουσιάζει μικροαγγειοπάθεια.
Πρακτικά λοιπόν όταν θα κάνομε έρευνα για την ύπαρξη τεκμηριωμένου ή υποκλινικού διαβήτου να επιμείνομε και στις ειδικές (πλην των γενικών) εξετάσεις.
Είναι σύνηθες φαινόμενο ο διαβήτης να «ανακαλύπτεται» τις παραμονές κάποιας εγχείρησης. Αυτό εξηγείται διότι λόγω του stress (της αγωνίας) αυξάνονται οι ώρες της υπεργλυκαιμίας με αποτέλεσμα ο «για λίγες ώρες διαβητικός» να μετατρέπεται σε κλασσικό πλέον διαβητικό ασθενή. Από την άλλη βεβαίως ο κλασσικός διαβητικός ασθενής απορυθμίζεται λόγω ακριβώς του stress. Και ενώ ο καλώς ρυθμιζόμενος διαβητικός είναι ακίνδυνος, ο απορυθμισμένος διαβητικός είναι επικίνδυνος και επιρρεπής στις μολύνσεις του τραύματος (χειρουργικού ή μη) και γενικά στις λοιμώξεις.
Στους διαβητικούς που έχουν απορυθμιστεί, η συχνότητα μολύνσεων των τραυμάτων είναι δύο με τέσσερις φορές μεγαλύτερη, από τους μη διαβητικούς. Γι’αυτό το λόγο βασική σημασία για τον διαβητικό ασθενή έχουν η ηλικία, η προεγχειρητική προετοιμασία, η ημέρα και η ώρα της επέμβασης[4], καθώς και η καλύτερη δυνατή ρύθμιση του διαβήτη.
Από πλευράς επαγγέλματος δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένα τα πράγματα, σίγουρα όμως αυτοί που κάνουν «καθιστικά» επαγγέλματα (γραφείου κλπ.) παρουσιάζουν συχνότερα διαβήτη. Οι χειρόνακτες έχουν μικρότερο ποσοστό διαβήτη, περισσότερες όμως επιπλοκές λόγω κακώσεων, κυρίως των άκρων!...
Όσον αφορά το «πόδι του διαβητικού», οι αθηρωματικοί (αρτηριοσκληρωτικοί) ασθενείς που έχουν συγχρόνως και διαβήτη έχουν πιθανότητες να υποστούν ακρωτηριασμό, σχεδόν πέντε φορές περισσότερες από τους μη διαβητικούς (Stradness et al).
Αγαπητοί αναγνώστες, μην… πανικοβάλεστε. Καλό είναι όμως να έχομε κάποιες βασικές γνώσεις και να παίρνομε κάποια στοιχειώδη μέτρα:
α) Αποφυγή καπνίσματος (ούτε τον καπνό του διπλανού μας).
β) Κίνηση (περπάτημα, γυμναστική, κολύμβηση κλπ.).
γ) Σωστή διατροφή (ιδιαιτέρως οι διαβητικοί).
δ) Αποφυγή κακώσεων (προσοχή στην κοπή των νυχιών).
ε) Σχολαστική καθαριότητα, ιδίως των άκρων.
στ) Ηρεμία (εάν είναι δυνατόν)! Εδώ δεν αναλύω τα ψυχοσωματικά σύνδρομα διότι θα σας… μπερδέψω!..., και
ζ) …Καλή Τύχη!
Με ΑΓΑΠΗ,
Αναστάσιος Ι. Τριπολίτης
Αγγειοχειρουργός
που… έχουν δει πολλά τα μάτια του!...
(52 χρόνια γιατρός!)
[1] Κακό «κυκλοφοριακό» είναι η κακή κυκλοφορία στους δρόμους.
[2] Στο «Λαϊκό» προ 30 περίπου ετών.
[3] Δεν επεκτείνομαι σε λεπτομέρειες διότι το κείμενο είναι, τρόπον τινά, εκλαϊκευμένο.
[4] Η ημέρα πρέπει να είναι καθορισμένη (και όχι από αναβολή σε αναβολή), η δε ώρα να είναι επίσης καθορισμένη (εάν είναι δυνατόν, πρώτος στη λίστα των χειρουργείων).