Το ζευγάρισμα στο Χαλκειός

Δευ, 17/01/2022 - 16:59

Το όργωμα της γης έχει την ιστορία του, που έχει ξεχαστεί. Ίσως κάποιοι να ήθελαν να θυμηθούν ή και να γνωρίσουν κάτι που αγνοούν.

Τη δεκαετία του 50 και του 60 ακόμα οι γεωργοί καλλιεργούσαν τα χωράφια τους με τον παραδοσιακό τρόπο.

Το βασικό εργαλείο για την καλλιέργεια ήταν το αλέτρι.

Από την αρχαιότητα μέχρι τη δεκαετία του 40 ήταν σε χρήση το ξύλινο αλέτρι. Συνήθως στο αλέτρι έζεφαν (ρ. ζεύω ) δύο βόδια (ζευγάρι) με τον ξύλινο ζυγό και τα κολάρα στο λαιμό τους. Έτσι εξηγείται γιατί το όργωμα το έλεγαν στο χωριό μου ζευγάρισμα και τον γεωργό ζευγά.

Αργότερα χρησιμοποιούσαν σιδερένιο αλέτρι σε μεγαλύτερο ή μικρότερο μέγεθος, ανάλογα με τις δυνατότητες του ζώου που το τραβούσε. Τα άλογα, οι αφοράδες και τα μουλάρια μπορούσαν να σύρουν πιο βαριά άλετρα ακόμα και μονόπαντα, όπως τα έλεγαν, για να σκάβεται το χώμα πιο βαθιά. Ενώ οι γεωργοί που είχαν στη διάθεσή τους γαϊδούρια όργωναν με μικρότερα άλετρα.

Tέλη Οκτώβρη με Νοέμβρη καλλούργιζαν (από το καλλιεργώ) τα χωράφια και τα προετοίμαζαν για τη σπορά, που γινόταν τον Δεκέμβρη για τα κουκιά, ενώ στα τέλη Δεκέμβρη με αρχές Γενάρη για το σιτάρι, το κριθάρι, τη φακή και τα ρεβύθια.

Διατηρώ ζωντανές τις εικόνες στο μυαλό μου, με τον πατέρα μου να προετοιμάζει το μουλάρι φορώντας του το σιλιβάρι, τα γκέμια και ότι άλλο ήταν απαραίτητο για να γίνει η σύνδεση με το αλέτρι. Στη συνέχεια άρχιζε τη διαδικασία του ζευγαρίσματος, κατευθύνοντας το ζώο στο όργωμα και πίσω του στο αυλάκι, που ανοιγόταν, ακολουθούσε η μητέρα μου κουκίζοντας, δηλαδή ρίχνοντας με το χέρι ένα ένα κουκί σε απόσταση περίπου 10 εκατοστών το ένα από το άλλο.

Στη σπορά σιταριού και κριθαριού αρχικά ο πατέρας μου χώριζε το χωράφι σε σποριές (τμήματα χωραφιού) ώστε παίρνοντας το σπόρο από την ποδιά του να τον ρίχνει παντού.

Σήμερα το όργωμα γίνεται με τα τρακτέρ, μικρά ή μεγάλα, χωρίς πολύ κόπο, αλλά και χωρίς τις όμορφες στιγμές που ζούσαμε εκείνα τα χρόνια. Οι εικόνες από τα παλιά μας γοητεύουν και μας συγκινούν.

Αξίζει να δείτε τα βίντεο στις Δ/νσεις: https://www.youtube.com/watch?v=ZSt0N0m1sgo, https://www.youtube.com/watch?v=zTRG16sw7Zw

 

Άλλες απόψεις: Του Χρ. Κοντογιάννη