Χίος. Τρίτη 29 Ιουλίου 2025
Στην ίδια κεντρική πλατεία της όπου σχεδόν τρείς δεκαετίες, μπορεί και περισσότερο, τα αγωνιστικά, επαναστατικά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη έδιναν φωνή σε όλους τους κοινωνικό- πολιτικούς αγώνες του τόπου...
Για τα εργασιακά δικαιώματα, το ασφαλιστικό, την υγεία, την παιδεία, την ελληνοτουρκική φιλία, τον πόλεμο στην Γιουγκοσλαβία, τους αγώνες των μαθητών, των φοιτητών, ενάντια στο ρατσισμό, το κλείσιμο της ΕΡΤ, καί πιο πρόσφατα ενάντια στο αντιμόνιο, την συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, την Γενοκτονία στην Παλαιστίνη...
Στην ίδια πλατεία!
Στην πρώτη γραμμή των καθισμάτων, αιρετοί, περήφανοι, σίγουρα περήφανοι, χειροκροτούν θερμά τον γεννημένο πριν από 100 χρόνια την ίδια μέρα στην Χίο, οικουμενικό συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη!
Ποιός δεν θα ήθελε μια θέση στην πρώτη γραμμή;
Για να μείνει στην Ιστορία... Η αναμνηστική φωτογραφία με τα λαμπερα πρόσωπα τους, θα ταξιδέψει στα αθηναϊκά ΜΜΕ και ακόμη πιο πέρα! Για κανένα λόγο στον κόσμο δεν θα έχαναν αυτή την ευκαιρία...
"Η συναυλία για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη στην Χίο!"
Η Γλυκερία... χαμογελά! Ίδια καί απαράλλαχτη οπως στην σκηνή του Φεστιβάλ του Ισραήλ.
" Πήγε όπου την κάλεσαν"...
Μόνο ρούχα άλλαξε. Μαλλιά, χαμόγελο, όχι!
Ρεπερτόριο... Η φωνή της Προσφυγιας, ακλόνητη από τους Ισραηλινές επιθέσεις στη ισοπεδωμένη Λωρίδα της Γάζας, στο Ιράν.
Η χαρισματική φωνή της καλύπτει, ευτυχώς , τις κραυγές των χιλιάδων αποστεωμενων παιδιών Παλαιστινίων που φωνάζουν
" ΠΕΙΝΩ"!
Τους πυροβολισμούς των Ισραηλινών στρατιωτών που τα πυροβολούν στο ψαχνό, ενώ περιμένουν στριμωγμένα και αδύναμα με ένα αδειανό τσουκάλι στο χέρι τους!
Τι ρίγος συγκίνησης!
Να τραγουδάει Μίκη Θεοδωράκη, στην γενέτειρα του, ειδικά αυτή την ιστορική βραδιά;
Σε μια απόμερη πλευρά της πλατείας, λίγα μέτρα από εκεί που είδε το πρώτο φώς της ημέρας, στην σκιά, ο Μίκης...
Ο τιμώμενος Μίκης!
Περίμενε, περίμενε να ακούσει μια ιδιαίτερη μνεία στα χρόνια των διώξεων για την κομμουνιστική ιδεολογία του καί την κατάλυση της Δημοκρατίας! ... Εις μάτην.
Εκεί στην άκρη της πλατείας και της Ιστορίας, άρχισε να ανακαλεί γεγονότα που δεν χωράνε σε χιλιάδες σελίδες...
Θυμήθηκε όλα τα βασανιστήρια!
Άλλους συγκρατούμενους τους οδήγησαν στο συμβιβασμό, άλλους σε μια ταπεινωτική "υπογραφή" που τους έκαιγε τα σωθικά, ακόμη και στην τρέλα...
Τότε που, μόλις στην δεύτερη δεκαετία της ζωής του, μαζί με την λαμπρή καλλιτεχνική πορεία, "ταξίδεψε" σε όλα τα κρατητηρια, φυλακές, στο κολαστήριο της Μακρονήσου, τότε που έζησε ανάμεσα στα άλλα, το μαρτύριο του να ταφεί ζωντανός, μόνο το κεφάλι του έξω από τις πέτρες και το χώμα!
Τότε που δεν αρκούσε να υπογράψει, όπως οι συγκρατούμενοι, μόνο την " δήλωση μετανοίας" , ότι απαρνείται τα κομμουνιστικά ιδανικά του, αλλά έπρεπε να " σπάσει"...
" Μήπως δεν τα ήξεραν;" σκέφτηκε.
"Μα πώς; Τόσες συνεντεύξεις είχα δώσει στην Ελλάδα και το εξωτερικό!!! Τόσα βιβλία έχουν γραφτεί, άρθρα, αφιερώματα...
Εκείνη η δίμηνη συζήτηση μου με τον Γ. Π. Μαλούχο, ο λόγος μου αυτούσιος, αφιλτράριστος, λέξη προς λέξη, μεταφέρθηκε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και με την μορφή ερώτησης - απάντησης σε δύο πολυσελιδους τόμους με τίτλο ΑΞΙΟΣ ΕΣΤΙ.
Ένα γρήγορο πέρασμα και θα μάθαιναν...
Για όλα αυτά τα χρόνια που τα φρικτά βασανιστήρια, οι διώξεις, οι ασθένειες, γίνονται ακατάπαυστα Μουσική. Μελοποιημένη Ποίηση . Τέκνα της Συμπαντικής Αρμονίας.
Όλη η ιστορία της νεώτερης Ελλάδας φωτίζεται παράλληλα, εκείνα τα χρόνια...
Πως μπορεί αλήθεια, να πλησιάσει ένας σοβαρός μελετητής το έργου μου, έστω και τις παρυφές του, χωρίς να μιλήσει για την ιδεολογία μου, τα ιδανικά μου για την Ελλάδα; Την εποχή που γεννήθηκαν, πολεμηθηκαν;
Τους βασανιστές, τους διώκτες μου; Τους
Την σχέση μου, τους αγώνες μου με άλλους ομοτεχνους μου από την Τουρκία και άλλες χώρες για την Ελευθερία, την Δημοκρατία, την αλληλεγγύη των Λαών;
Αν με σέβονταν... Όφειλαν να γνωρίζουν. Οφειλαν να πούνε!
Ειδικά σε τούτους τους καιρούς, τη σχέση μου με τον πρόεδρο της PLO Γιάσερ Αραφάτ για την σύνθεση του Ύμνου της Ελεύθερης Παλαιστίνης, έγινε τραγικά επίκαιρη!
Ποιόν τιμούν απόψε;...
Πώς διαχωρίζεται το ενιαίο έργο μου, πως χώρισαν την σύνθεση από την πολιτική καί κοινωνική μου δράση;
Δεν δειλιασα μπροστά στα πιο " ευφάνταστα" βασανιστήρια που τσάκισαν σώματα και ψυχές αγωνιστών, για να δεχθώ αυτό το " πλήγμα";...
Ξέρετε τι θυμάμαι, σε τούτους τους καιρούς;
Ήμουνα κρατούμενος στα κρατητήρια στο κέντρο της Αθήνας. Χούντα. Κυριακή απόγευμα. Βασανιστήρια. Κι άλλα βασανιστήρια.
Απέξω περνούσε μια παρέα νεαρών φιλάθλων. Άκουγα τις νεανικές φωνές τους. Έφευγαν από το γειτονικό γήπεδο... Συζητώντας τις φάσεις του αγώνα! Το σκορ.
Εμείς μέσα από τα κάγκελα...
Εκείνοι έφευγαν αστειευόμενοι.
Εμείς..."
Ο κόσμος στην κεντρική πλατεία διαλύθηκε αργά πολύ αργά...
Πέρασε η ώρα.
Έμεινε η άδεια σκηνή. Οι σβηστοι προβολείς και οι πλαστικές καρέκλες.
Καί ο Μίκης Θεοδωράκης ευθυτενής, αγεραστος, αθάνατος όπως οι όλοι Ήρωες!
Ένας πόνος στο στήθος δεν ήταν από παλιά" αναμνηστικά μετάλλια" από την Μακρόνησο, από όλα τα αμέτρητα βασανιστήρια που πέρασε...
Αυτά τα άντεξε!!!
Κοίταξε γύρω...
Πέρα από την γλυκιά νύχτα του Ιούλη.
Στην Ελλάδα του 2025...
Στην Βουλή του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, του Νόμο για το 13ωρο εργασίας, των " πλημμελήματων " των Τεμπων...
Άκουσε, πως μπερδεύονται όλα, και την φωνή μιας γυναίκας στην Ρόδο που βρίσκονταν ανάμεσα στους διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για το κρουαζιερόπλοιο με τους Ισραηλινούς τουρίστες, με φόντο την ισοπεδωμένη Λωρίδα της Γάζας και τα εξαυλωμενα παιδιά της...
Βραχνιασμένη από την ένταση φώναξε στους επιτιθέμενους απρόκλητα άνδρες των ΜΑΤ:
" Τι κάνετε ρε; Τι κάνετε ρε; Έτσι θα χτυπαγες την Μάνα σου;"
Προς στιγμήν μπερδεύτηκε...
Από την καλοκαιρινή, φιλόξενη για τους Ισραηλινούς τουρίστες Ρόδο, αφιλόξενη για τους διαδηλωτές, στον " ανοιξιάτικο" Νοέμβρη του 73.
Ερπύστριες... Δακρυγόνα... Σφαίρες...
Μια φωνή από τον ασύρματο:
"Αδέλφια μας! Αδέλφια μας, είμαστε αδέλφια μην μας χτυπάτε, είμαστε άοπλοι..."
Καμίνι! Το ίδιο καμίνι. Των αγώνων...
Δεν αλλοιώθηκε τότε...
Άντεξε τις πιο υψηλές θερμοκρασίες.
Τούτη την βραδιά;...
Οι τελευταίοι τεχνικοί μάζευαν τα καλώδια.
Απασχολημένοι καθώς ήταν, δεν τον πρόσεξαν να χάνεται στα σοκάκια της Χίου και της Ιστορίας.
Κάποιος ανάμεσα τους, λένε πως άκουσε την ολύμπια φωνή του να μονολογεί:
" ΔΟΛΟΦΟΝΟΎΝΤΑΙ" και...οι νεκροί; "
Αυλαία!